Veprimtaria

FUSHAT E VEPRIMTARISË

Objekti i Institutit të Historisë është studimi i historisë së trojeve arbërore/shqiptare nga periudhat më të hershme të dokumentuara deri në ato bashkëkohore.   

Qëllimi i tij është përgatitja dhe botimi i studimeve monografike, veprave kolektive, përmbledhjeve me studime, akteve të konferencave, artikujve studimorë, botimet dokumentare etj., si dhe organizimi i veprimtarive shkencore, si simpoziume, konferenca, tryeza të rrumbullakëta, që hedhin dritë mbi historinë politike, sociale dhe ekonomike të Shqipërisë dhe shqiptarëve; marrëdhëniet e tyre me rajonin dhe më gjerë; studimeve kulturore dhe gjinore.  

Studiuesit e Institutit të Historisë bashkëpunojnë në projekte të rëndësishme me institucione të ndryshme akademike brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ata japin mendime të specializuara për çështjet e mësipërme, kur u kërkohet nga institucione të ndryshme dhe janë pjesëmarrës në grupe pune apo komisione në nivel ekspertësh.

Tematikat  kryesore të veprimtarisë shkencore:

Në vitet pas rënies së regjimit komunist në Shqipëri, Instituti i Historisë ka rikonsideruar dhe rivlerësuar veprimtarinë e tij shkencore. Arsyet lidhen me deklasifikimin dhe zotërimin e dokumenteve të shumta arkivore për periudhat historike që ai mbulon, si edhe për shkak të çlirimit të historiografisë nga presionet politike të shtetit komunist:

• Trojet arbërore dhe shtrirja etnike e arbërve në Mesjetën e Hershme;
• Dyndjet barbare; marrëdhëniet e ilirëve dhe më vonë të arbërve me ta;
• Arbrit dhe sllavët;
• Trojet arbërore dhe bota perëndimore (romane etj.);
• Trojet arbërore në kuadrin e Perandorisë Bizantine;
• Proceset ekonomike dhe politike ndër arbrit në Mesjetë;
• Principatat arbërore;
• Zhvillimi i qyteteve, i qytetërimit dhe i kulturës arbërore në Mesjetë;
• Problemi fetar dhe diversiteti fetar i arbërve;
• Tipare sociale, ekonomike, demografike të viseve arbërore gjatë sundimit osman;
• Integrimi i shqiptarëve në Perandorinë Osmane dhe roli i tyre;
• Shqiptarët dhe Perëndimi gjatë sundimit osman;
• Zhvillimi i qyteteve dhe i kulturës shqiptare;
• Pashallëqet shqiptare;
• Problemet ekonomiko-shoqërore, politike dhe ushtarake në periudhën e Rilindjes (shek. XIX – deri më 1912);
• Probleme të fillimit të Rilindjes Kombëtare Shqiptare;
• Formimi i kombit shqiptar;
• Shqiptarët dhe lëvizja e Turqve të Rinj;
• Lëvizja politike e kulturore në Shqipëri në periudhën e regjimit xhonturk (1908-1910);
• Kryengritjet shqiptare të viteve 1910-1912;
• Popullsia e trojeve shqiptare gjatë Rilindjes;
• Marrëdhëniet e shqiptarëve me popujt e Ballkanit;
• Tiparet e përbashkëta dhe dallimet e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare me lëvizjet kombëtare të vendeve ballkanike;
• Çështja shqiptare në politikën e Fuqive të Mëdha dhe të shteteve ballkanike;

• Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë dhe krijimi i shtetit të pavarur shqiptar;

• Zhvillimet ekonomiko-shoqërore përgjatë pavarësisë dhe periudhës mes dy Luftërave         Botërore;
• Zhvillimet e brendshme politike dhe organizimi i administratës shtetërore përgjatë pavarësisë dhe periudhës mes dy Luftërave Botërore;
• Marrëdhëniet ndërkombëtare të shtetit shqiptar përgjatë pavarësisë dhe periudhës mes   dy Luftërave Botërore;
• Zhvillimi i mendimit politik dhe sociokulturor;
• Minoritetet në Shqipëri dhe marrëdhëniet me shqiptarët përtej kufijve shtetërorë;
• Aspekte të jetës dhe veprimtarisë së komuniteteve fetare;
• Studime gjinore në periudhën midis dy Luftërave Botërore;
• Diaspora dhe emigracioni në periudhën midis dy Luftërave Botërore;
• Nacionalizmi, kolaboracionizmi, antifashizmi dhe rezistenca e shqiptarëve gjatë Luftës së Dytë Botërore;
• Marrëdhëniet e Lëvizjes Antifashiste Nacionalçlirimtare të popullit shqiptar dhe marrëdhëniet me lëvizjet antifashiste të popujve fqinjë dhe Aleatët e Mëdhenj të Koalicionit Antifashist të Kombeve të Bashkuara;
• Ndërtimi i shtetit njëpartiak në Shqipëri;
• Marrëdhëniet ndërkombëtare të Shqipërisë në kontekstin e Luftës së Ftohtë;
• Marrëdhëniet e shtetit shqiptar me komunitetet fetare (1944-1976);
• Sovjetizimi i ekonomisë shqiptare dhe përpjekjet modernizuese të regjimit komunist;
• Inxhinierimi i “njeriut të ri” në Shqipëri;
• Populli dhe “armiku i popullit” në kontekstin e shtetit të diktaturës së proletariatit;
• Indoktrinimi i shoqërisë shqiptare përmes arsimit, letërsisë, artit dhe kulturës;
• Shqipëria në vitet e tranzicionit për në demokraci dhe ekonominë e tregut.